„Mnisi, nauczę was penetracyjnej
ekspozycji Dhammy. Słuchajcie i bacznie uważajcie na to co powiem”.
„Tak, czcigodny panie”, odpowiedzieli ci mnisi. Zrealizowany
rzekł to:
„A co, mnisi, jest penetracyjną
ekspozycją Dhammy?
1. Zmysłowe przyjemności powinny być
zrozumiane; źródło i powstanie zmysłowych przyjemności powinno
być zrozumiane; różnorodność zmysłowych przyjemności powinna
być zrozumiana; rezultat zmysłowych przyjemności powinien być
zrozumiany; wstrzymanie zmysłowych przyjemności powinno być
zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania zmysłowych przyjemności
powinna być zrozumiana.
2. Uczucia powinny być zrozumiane;
źródło i powstanie uczuć powinno być zrozumiane; różnorodność
uczuć powinna być zrozumiana; rezultat uczuć powinien być
zrozumiany; wstrzymanie uczuć powinno być zrozumiane; droga
prowadząca do wstrzymania uczuć powinna być zrozumiana.
3. Percepcje powinny być zrozumiane;
źródło i powstanie percepcji powinno być zrozumiane; różnorodność
percepcji powinna być zrozumiana; rezultat percepcji powinien być
zrozumiany; wstrzymanie percepcji powinno być zrozumiane; droga
prowadząca do wstrzymania percepcji powinna być zrozumiana.
4. Skazy powinny być zrozumiane;
źródło i powstanie skaz powinno być zzumiane; różnorodność
skaz powinna być zrozumiana; rezultat skaz powinien być zrozumiany;
wstrzymanie skaz powinno być zrozumiane; droga prowadząca do
wstrzymania skaz powinna być zrozumiana.
5. Działanie powinno być zrozumiane;
źródło i powstanie działania powinno być zrozumiane;
różnorodność działania powinna być zrozumiana; rezultat
działania powinien być zrozumiany; wstrzymanie działania powinno
być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania działania powinna
być zrozumiana.
6. Cierpienie powinno być zrozumiane;
źródło i powstanie cierpienia powinno być zrozumiane;
różnorodność cierpienia powinna być zrozumiana; rezultat
cierpienia powinien być zrozumiany; wstrzymanie cierpienia powinno
być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania cierpienia powinna
być zrozumiana.
(1) Kiedy zostało powiedziane:
'Zmysłowe przyjemności powinny być zrozumiane; źródło i
powstanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane;
różnorodność zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana;
rezultat zmysłowych przyjemności powinien być zrozumiany;
wstrzymanie zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; droga
prowadząca do wstrzymania zmysłowych przyjemności powinna być
zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?
Jest te, mnisi, pięć obiektów
zmysłowej przyjemności: materialne formy poznawane przez oko, co
chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową
przyjemnością, prowokujące pożądanie; dźwięki poznawane przez
ucho, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne, połączone ze
zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie; zapachy
poznawane przez nos, co chciane, upragnione, miłe, przyjemne,
połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące pożądanie;
smaki poznawane przez język, co chciane, upragnione, miłe,
przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością, prowokujące
pożądanie; dotyki poznawane przez ciało, co chciane, upragnione,
miłe, przyjemne, połączone ze zmysłową przyjemnością,
prowokujące pożądanie.
Jednakże, to nie zmysłowe
przyjemności; w dyscyplinie szlachetnych, nazywa się je 'obiektami
zmysłowej przyjemności'. Zmysłowa przyjemność osoby jest
pożądliwą intencją.
Nie są zmysłowymi przyjemnościami,
ładne rzeczy w świecie:
zmysłowa przyjemność osoby jest
pożądliwą intencją;
ładne rzeczy pozostają takimi jakimi
są w świecie,
ale mądry usuwa pragnienie wobec nich.
A co mnisi jest źródłem i powstaniem
zmysłowych przyjemności? Kontakt jest ich źródłem i powstaniem.
A jaka jest różnorodność zmysłowych
przyjemności? Zmysłowe pragnienie materialnych form jest jedną
rzeczą, zmysłowe pragnienie dźwięków inną rzeczą, zmysłowe
pragnienie zapachów jeszcze inna rzeczą, zmysłowe pragnienie
smaków jeszcze inną rzeczą, zmysłowe pragnienie dotyków jeszcze
inną rzeczą. To nazywa się różnorodnością zmysłowych
przyjemności.
A co jest rezultatem zmysłowych
przyjemności? Człowiek tworzy indywidualną egzystencję która
koresponduje z jakimikolwiek [zmysłowymi przyjemnościami], których
pragnie i które mogą być konsekwencją albo zasługi albo
przewiny. To jest nazywane rezultatem zmysłowych przyjemności.
A co jest wstrzymaniem zmysłowych
przyjemności? Ze wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie
zmysłowych przyjemności. Ta szlachetna ośmioraka ścieżka jest
drogą prowadzącą do wstrzymania zmysłowych przyjemności,
mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa,
właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy
wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.
Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki
sposób rozumie zmysłowe przyjemności, źródło i powstanie
zmysłowych przyjemności, różnorodność zmysłowych przyjemności,
rezultat zmysłowych przyjemności, wstrzymanie zmysłowych
przyjemności, drogę prowadzącą do wstrzymania zmysłowych
przyjemności, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące
wstrzymaniem zmysłowych przyjemności.
Kiedy zostało powiedziane: 'Zmysłowe
przyjemności powinny być zrozumiane; źródło i powstanie
zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; różnorodność
zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana; rezultat
zmysłowych przyjemności powinien być zrozumiany; wstrzymanie
zmysłowych przyjemności powinno być zrozumiane; droga prowadząca
do wstrzymania zmysłowych przyjemności powinna być zrozumiana', to
z tego powodu zostało to powiedziane.
(2) Kiedy zostało powiedziane:
'Uczucia powinny być zrozumiane; źródło i powstanie uczuć
powinno być zrozumiane; różnorodność uczuć powinna być
zrozumiana; rezultat uczuć powinien być zrozumiany; wstrzymanie
uczuć powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania
uczuć powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to
powiedziane?
Są, mnisi, te trzy uczucia: przyjemne
uczucie, bolesne uczucie, i ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie.
A co mnisi jest źródłem i powstaniem
uczuć? Kontakt jest ich źródłem i powstaniem.
A jaka jest różnorodność uczuć?
Jest światowe przyjemne uczucie, jest duchowe przyjemne uczucie,
jest światowe bolesne uczucie, jest duchowe bolesne uczucie, jest
światowe ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie, jest duchowe
ani-bolesne-ani-przyjemne uczucie. To nazywa się różnorodnością
uczuć.
A co jest rezultatem uczuć? Człowiek
tworzy indywidualną egzystencję która koresponduje z jakimikolwiek
[uczuciami], których doświadcza i które mogą być konsekwencją
albo zasługi albo przewiny. To jest nazywane rezultatem uczuć.
A co jest wstrzymaniem uczuć? Ze
wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie uczuć. Ta szlachetna
ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania uczuć,
mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa,
właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy
wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.
Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki
sposób rozumie uczucia, źródło i powstanie uczuć, różnorodność
uczuć, rezultat uczuć, wstrzymanie uczuć, drogę prowadzącą do
wstrzymania uczuć, rozumie to penetracyjne święte życie jako
będące wstrzymaniem uczuć.
Kiedy zostało powiedziane: 'Uczucia
powinny być zrozumiane; źródło i powstanie uczuć powinno być
zrozumiane; różnorodność uczuć powinna być zrozumiana; rezultat
uczuć powinien być zrozumiany; wstrzymanie uczuć powinno być
zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania uczuć powinna być
zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.
(3) Kiedy zostało powiedziane:
'Percepcje powinny być zrozumiane; źródło i powstanie percepcji
powinno być zrozumiane; różnorodność percepcji powinna być
zrozumiana; rezultat percepcji powinien być zrozumiany; wstrzymanie
percepcji powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania
percepcji powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to
powiedziane?
Jest, mnisi, te sześć percepcji:
percepcja materialnych form, percepcja dźwięków, percepcja
zapachów, percepcja smaków, percepcja dotyków, percepcja obiektów
mentalnych.
A co, mnisi, jest źródłem i
powstaniem percepcji? Kontakt jest ich źródłem i powstaniem.
A jaka jest różnorodność percepcji?
Percepcja materialnych form jest jedną rzeczą, percepcja dźwięków
jest inną rzeczą, percepcja zapachów jeszcze inną rzeczą,
percepcja smaków jeszcze inną rzeczą, percepcja dotyków jeszcze
inną rzeczą, percepcja obiektów mentalnych jeszcze inną rzeczą.
To jest nazywane różnorodnością percepcji.
A co jest rezultatem percepcji?
Powiadam, że rezultatem percepcji jest opis. W jakikolwiek sposób
człowiek coś postrzega, w ten sposób to opisuje: 'Postrzegałem
tak a tak'. To nazywa się rezultatem percepcji.
A co jest wstrzymaniem percepcji? Ze
wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie percepcji. Ta szlachetna
ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania
percepcji, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja,
właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób
utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa
koncentracja.
Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki
sposób rozumie percepcje, źródło i powstanie percepcji,
różnorodność percepcji, rezultat percepcji, wstrzymanie
percepcji, drogę prowadzącą do wstrzymania percepcji, rozumie to
penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem percepcji.
Kiedy zostało powiedziane: 'Percepcje
powinny być zrozumiane; źródło i powstanie percepcji powinno być
zrozumiane; różnorodność percepcji powinna być zrozumiana;
rezultat percepcji powinien być zrozumiany; wstrzymanie percepcji
powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania percepcji
powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.
(4) Kiedy zostało powiedziane: 'Skazy
powinny być zrozumiane; źródło i powstanie skaz powinno być
zrozumiane; różnorodność skaz powinna być zrozumiana; rezultat
skaz powinien być zrozumiany; wstrzymanie skaz powinno być
zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania skaz powinna być
zrozumiana', z jakiego powodu zostało to powiedziane?
Są, mnisi, te trzy skazy: skaza
zmysłowości, skaza istnienia, i skaza ignorancji.
A co, mnisi jest źródłem i
powstaniem skaz? Ignorancja jest ich źródłem i powstaniem.
A jaka jest różnorodność skaz? Są
skazy prowadzące do piekła; są skazy prowadzące do świata
zwierząt; są skazy prowadzące do świata duchów; są skazy
prowadzące do świata ludzkiego; są skazy prowadzące do świata
bogów. To jest nazywane różnorodnością skaz.
A co jest rezultatem skaz? Człowiek
pogrążony w ignorancji tworzy korespondującą indywidualną
egzystencję, która może być konsekwencją albo zasługi albo
przewiny. To nazywa się rezultatem skaz.
A co jest wstrzymaniem skaz? Ze
wstrzymaniem ignorancji następuje wstrzymanie skaz. Ta szlachetna
ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do wstrzymania skazi,
mianowicie: właściwy pogląd, właściwa intencja, właściwa mowa,
właściwe działanie, właściwe sposób utrzymania, właściwy
wysiłek, właściwa uważność, i właściwa koncentracja.
Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki
sposób rozumie skazy, źródło i powstanie skaz, różnorodność
skaz, rezultat skaz, wstrzymanie skaz, drogę prowadzącą do
wstrzymania skaz, rozumie to penetracyjne święte życie jako będące
wstrzymaniem skaz.
Kiedy zostało powiedziane: 'Skazy
powinny być zrozumiane; źródło i powstanie skaz powinno być
zrozumiane; różnorodność skaz powinna być zrozumiana; rezultat
skaz powinien być zrozumiany; wstrzymanie skaz powinno być
zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania skaz powinna być
zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.
(5) Kiedy zostało powiedziane:
'Działanie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie działania
powinno być zrozumiane; różnorodność działania powinna być
zrozumiana; rezultat działania powinien być zrozumiany; wstrzymanie
działania powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania
działania powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to
powiedziane?
To intencję, nazywam działaniem. Gdyż
zgodnie z intencją, działa się ciałem, mową, czy umysłem.
A co, mnisi jest źródłem i
powstaniem działania? Kontakt jest jego źródłem i powstaniem.
A jaka jest różnorodność działania?
Jest działanie do doświadczenia w piekle; jest działanie do
doświadczenia w świecie zwierząt; jest działanie do doświadczenia
w świecie duchów; jest działanie do doświadczenia w świecie
ludzi; jest działanie do doświadczenia w świecie bogów. To jest
nazywane różnorodnością działania.
A co jest rezultatem działania?
Rezultat działania, powiadam, jest trojaki: [do doświadczenia] w
tym życiu, w następnym, bądź przy jakimś kolejnym ponownym
pojawieniu się. To nazywa się rezultatem działania.
A co jest wstrzymaniem działania? Ze
wstrzymaniem kontaktu następuje wstrzymanie działania. Ta
szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do
wstrzymania działania, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa
intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób
utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa
koncentracja.
Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki
sposób rozumie działanie, źródło i powstanie działania,
różnorodność działania, rezultat działania, wstrzymanie
działania, drogę prowadzącą do wstrzymania działania, rozumie to
penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem działania.
Kiedy zostało powiedziane: 'Działanie
powinno być zrozumiane; źródło i powstanie działania powinno być
zrozumiane; różnorodność działania powinna być zrozumiana;
rezultat działania powinien być zrozumiany; wstrzymanie działania
powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania działania
powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.
(6) Kiedy zostało powiedziane:
'Cierpienie powinno być zrozumiane; źródło i powstanie cierpienia
powinno być zrozumiane; różnorodność cierpienia powinna być
zrozumiana; rezultat cierpienia powinien być zrozumiany; wstrzymanie
cierpienia powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania
cierpienia powinna być zrozumiana', z jakiego powodu zostało to
powiedziane?
Narodziny są cierpieniem; starość
jest cierpieniem; choroba jest cierpieniem; śmierć jest
cierpieniem; żal, płacz, ból, smutek i rozpacz są cierpieniem;
nie dostanie tego czego się chce, jest cierpieniem, w skrócie, pięć
agregatów utrzymywania jest cierpieniem.
A co, mnisi jest źródłem i
powstaniem cierpienia? Pragnienie jest jego źródłem i powstaniem.
A jaka jest różnorodność
cierpienia? Jest ekstremalne cierpienie; jest nieduże cierpienie.
Jest cierpienie zanikające powoli; jest cierpienie zanikające
szybko. To jest nazywane różnorodnością cierpienia.
A co jest rezultatem cierpienia? Tu,
ktoś owładnięty przez cierpienie, z umysłem uległym obsesji
cierpienia, żali się, płacze i lamentuje; łka, bijąc się w
piersi i stając się skonfundowanym. Albo też, owładnięty przez
cierpienie, z umysłem uległym obsesji cierpienia, udaje się na
zewnętrzne poszukiwania, mówiąc: 'Kto zna słowo czy dwa, by
zakończyć to cierpienie?' Rezultatem cierpienia, powiadam, jest
albo konfuzja albo poszukiwania. To nazywa się rezultatem cierpienia.
A co jest wstrzymaniem cierpienia? Ze
wstrzymaniem pragnienia następuje wstrzymanie cierpienia. Ta
szlachetna ośmioraka ścieżka jest drogą prowadzącą do
wstrzymania cierpienia, mianowicie: właściwy pogląd, właściwa
intencja, właściwa mowa, właściwe działanie, właściwe sposób
utrzymania, właściwy wysiłek, właściwa uważność, i właściwa
koncentracja.
Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki
sposób rozumie cierpienie, źródło i powstanie cierpienia,
różnorodność cierpienia, rezultat cierpienia, wstrzymanie
cierpienia, drogę prowadzącą do wstrzymania cierpienia, rozumie to
penetracyjne święte życie jako będące wstrzymaniem cierpienia.
Kiedy zostało powiedziane: 'Cierpienie
powinno być zrozumiane; źródło i powstanie cierpienia powinno być
zrozumiane; różnorodność cierpienia powinna być zrozumiana;
rezultat cierpienia powinien być zrozumiany; wstrzymanie cierpienia
powinno być zrozumiane; droga prowadząca do wstrzymania cierpienia
powinna być zrozumiana', to z tego powodu zostało to powiedziane.
To, mnisi, jest ta penetracyjna
ekspozycja Dhammy.
AN VI, 63
