Mnisi, porzućcie niekorzystne!
Porzucenie niekorzystnego jest możliwe. Gdyby porzucenie
niekorzystnego było niemożliwe, nie mówiłbym: „Mnisi, porzućcie
niekorzystne!” Ale ponieważ porzucenie niekorzystnego jest
możliwe, mówię: „Mnisi, porzućcie niekorzystne!” Gdyby
porzucenie niekorzystnego wiodło do krzywdy i cierpienia, nie
mówiłbym wam, byście porzucili niekorzystne. Ale ponieważ
porzucenie niekorzystnego wiedzie do dobra i szczęścia, mówię:
„Mnisi, porzućcie niekorzystne!”
Mnisi, rozwińcie korzystne!
Rozwinięcie korzystnego jest możliwe. Gdyby rozwinięcie
korzystnego było niemożliwe, nie mówiłbym: „Mnisi, rozwińcie
korzystne!” Ale ponieważ rozwinięcie korzystnego jest możliwe,
mówię: „Mnisi, rozwińcie korzystne!” Gdyby rozwinięcie
korzystnego wiodło do krzywdy i cierpienia, nie mówiłbym wam,
byście rozwinęli korzystne. Ale ponieważ rozwinięcie korzystnego
wiedzie do dobra i szczęścia, mówię: „Mnisi, rozwińcie
korzystne!” AN II, 19
Żeby być zdrowym i nie narażać się
niepotrzebnie na różne dolegliwości, musimy dbać o ogólną
higienę psychiczną i posiadać przynajmniej podstawową wiedzę na
temat tego co jest korzystne dla naszego zdrowia, a co jest
niekorzystne i czego powinniśmy unikać. Sprawa wydaje się prosta:
dla nas, czujących istot które dążą do osiągnięcia
przyjemności i unikają bólu, te działania, których rezultat jest
odczuwany jako przyjemność są korzystne, a te działania które
owocują naszym cierpieniem, są niekorzystne.
Ale jak już wspomnieliśmy, obecna u
nas avijja oślepia nas i zwodzi, i z uwagi na to nie mamy pewnej i
jasnej wizji tego co w rzeczywistości jest dla nas korzystne.
Dlatego Budda ustanowił jasny standard
tego co jest korzystne i co jest niekorzystne, byśmy w żadnym razie
nie dali się sprowokować Marze Złemu. Wybuch gniewu, oddanie się
pożądaniu, wszystko to daje chwilową przyjemność która
zaciemnia fakt, że w bardziej odległej perspektywie spowoduje to
nasze cierpienie. Dzięki wiedzy o tym co korzystne a co
niekorzystne, i mając zaufanie do Buddy, możemy osiągnąć ważną
rzecz: poprzez nie kultywowanie tego co niekorzystne nasz stan
zdrowia przestanie się pogarszać i poprzez kultywowanie tego co
korzystne nasz stan zdrowia stopniowo zacznie się polepszać.
Byłoby dobrze, gdyby mistrz Gotama
pouczył mnie w skrócie o korzystnym i niekorzystnym”. „Vaccha,
mogę pouczyć cię o korzystnym i niekorzystnym w skrócie i mogę
pouczyć cię o korzystnym i niekorzystnym dłużej. Teraz pouczę
cię o korzystnym i niekorzystnym w skrócie. Słuchaj i bacznie
uważaj na to co powiem”. „Tak czcigodny panie”odpowiedział.
Zrealizowany rzekł to:
"Vaccha, chciwość jest
niekorzystna, nie-chciwość jest korzystna, nienawiść jest
niekorzystna, nie-nienawiść jest korzystna, złudzenie jest
niekorzystne, nie-złudzenie jest korzystne. W ten sposób trzy
rzeczy są niekorzystne a inne trzy rzeczy są korzystne.
Zabijanie żywych istot jest
niekorzystne, powstrzymywanie się od zabijania żywych istot jest
korzystne; zabieranie tego co nie dane jest niekorzystne,
powstrzymywanie się od zabierania tego co nie dane jest korzystne;
niewłaściwe prowadzenie się odnośnie zmysłowych przyjemności
jest niekorzystne, powstrzymywanie się od niewłaściwego
prowadzenia się odnośnie zmysłowych przyjemności jest korzystne;
fałszywa mowa jest niekorzystna, powstrzymywanie się od fałszywej
mowy jest korzystne; złośliwa mowa jest niekorzystna,
powstrzymywanie się od od złośliwej mowy jest korzystne; szorstka
mowa jest niekorzystna, powstrzymywanie się od szorstkiej mowy jest
korzystne; obmowa jest niekorzystna, powstrzymywanie się od obmowy
jest korzystne; pożądliwość jest niekorzystna, powstrzymywanie
się od pożądliwości jest korzystne, zła wola jest niekorzystna,
powstrzymywanie się od złej woli jest korzystne; błędny pogląd
jest niekorzystny, właściwy pogląd jest korzystny. W ten sposób
dziesięć rzeczy jest niekorzystnych i inne dziesięć jest
korzystnych.
Czcigodny Sariputta:
"'Człowiek o właściwym
poglądzie, człowiek o właściwym poglądzie', jest powiedziane. W
jaki sposób szlachetny uczeń jest człowiekiem o właściwym
poglądzie, z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do
Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął?"
"W rzeczy samej, przyjacielu, przybyliśmy z daleka by
dowiedzieć się znaczenia tych słów od czcigodnego Sariputty.
Byłoby dobrze gdyby czcigodny Sariputta objaśnił znaczenie tych
słów. Słysząc to od niego mnisi je zapamiętają". "Zatem
przyjaciele, słuchajcie i dobrze uważajcie na to co powiem".
"Tak jest" odpowiedzieli mnisi. Czcigodny Sariputta rzekł
to:
A co jest niekorzystne, korzeniem niekorzystnego, co jest korzystne, korzeniem korzystnego? Zabijanie żywych istot jest niekorzystne. Zabieranie tego co nie dane jest niekorzystne. Niewłaściwe prowadzenie się odnośnie seksualnych pragnień jest niekorzystne. Fałszywa mowa jest niekorzystna, złośliwa mowa jest niekorzystna. Szorstka mowa jest niekorzystna. Obmowa jest niekorzystna. Pożądliwość jest niekorzystna. Zła wola jest niekorzystna. Błędny pogląd jest niekorzystny. Oto co nazywa się niekorzystnym.
A co jest korzeniem niekorzystnego? Chciwość jest korzeniem niekorzystnego. Nienawiść jest korzeniem niekorzystnego. Złudzenie jest korzeniem niekorzystnego. Oto co nazywa się korzeniem niekorzystnego.
A co jest korzystne? Powstrzymywanie się od zabijania żywych istot jest korzystne. Powstrzymywanie się o zabierania tego co nie dane jest korzystne. Powstrzymywanie się od niewłaściwego prowadzenia się odnośnie seksualnych pragnień jest korzystne. Powstrzymywanie się od fałszywej mowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od złośliwej mowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od szorstkiej mowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od obmowy jest korzystne. Powstrzymywanie się od pożądliwości jest korzystne. Powstrzymywanie się od błędnego poglądu jest korzystne. Oto co nazywa się korzystnym.
A co jest korzeniem korzystnego? Nie-chciwość jest korzeniem korzystnego, nie-nienawiść jest korzeniem korzystnego, nie-złudzenie jest korzeniem korzystnego.
Po tym jak szlachetny uczeń zrozumiał w ten sposób niekorzystne, korzeń niekorzystnego, korzystne i korzeń korzystnego to całkowicie rezygnuje z dogłębnych tendencji do pożądania, rezygnuje z dogłębnych tendencji do awersji i wykorzenia on dogłębne tendencje do poglądu i wyobrażenia "jestem" i przez zaniechanie ignorancji i powstanie prawdziwej wiedzy tutaj i teraz realizuje koniec cierpienia. W ten sposób jest on człowiekiem o właściwym poglądzie z prostym poglądem, mającym doskonałe zaufanie do Dhammy, będącej prawdziwym obiektem wiary, który osiągnął. M 9
Dodatkowo, warto się zapoznać co Budda mówi o nawykach i intencjach. Słusznie rozpoznaje się nawyk jako drugą naturę – i tu możemy zobaczyć jak działa prawo karmy, jesteśmy tym kim jesteśmy, mamy taki a taki charakter, ponieważ nawykowo podejmowaliśmy takie a nie inne działania. Nie mamy więc usprawiedliwienia: „Już taki jestem, i nic na to nie poradzę. Złe nawyki można zmienić, kształtując swój charakter, ale oczywiście zmiana już powstałego nawyku nie jest sprawą prostą …
nawyki
kusala / akusala – korzystne i niekorzystne
ważne: By usunąć u siebie ignorancję, musimy dysponować właściwym poglądem. I z tego co powiedzieliśmy, choć, właściwy pogląd nie ogranicza się tylko do wiedzy o tym co korzystne, to wiedza o tym jest jednym z elementów właściwego poglądu.
